Het circadiaans ritme is een biologische klok die ongeveer 24 uur duurt. Het is een intern proces dat belangrijke processen in ons lichaam reguleert, zoals ons slaap-waak cyclus, je lichaamstemperatuur, hormoon afgifte, metabolisme, je focus, prestaties en coordinatie.
Het circadiaans ritme wordt vooral beïnvloed door licht.
Doordat we licht hebben, is het mogelijk om een dag- en nachtritme te vormen van 24 uur. Dit noemen we ook wel een dagritme (diurnaal ritme).
Zonder licht kan er geen reset plaatsvinden van belangrijke processen. Je slaapritme zou opschuiven en je lichaam raakt in de war. Klein voorbeeld hiervan is een jet-lag, waar je je ook behoorlijk van slag van kunt voelen.
Wanneer jouw dagritme in strijd is met je circadiaans ritme, dan ontstaan er een aantal problemen. Je lichaam houdt namelijk van een vast ritme, omdat het hiermee op een efficiënte manier functioneert.
Tegenwoordig leven we in de westers wereld steeds minder volgens het circadiaanse ritme.
We stellen onszelf ’s ochtends niet meteen bloot aan daglicht/ zonlicht, we werken de hele dag binnen, en leven met kunstmatig licht. Daarnaast leven we ook nog eens onregelmatig, in het weekend blijven we extra lang op, en gaan we eens lekker lang uitslapen. We leven op koffie (om de hele dag door te kunnen ) en alcohol (om te ontspannen van de stress. We leven met haast ( want we moeten zoveel ). En voor vrouwen geldt natuurlijk dat veel dames anticonceptie gebruiken (waardoor onze hormonale cyclus kunstmatig wordt bepaald) We hebben nog maar weinig connectie met de natuur ( kijk maar eens wat een ‘helende’ boswandeling met je gemoedstoestand doet)
Vroeger was dat anders;
- We leefden met het ritme van licht-en donker . Kortom we stonden op als het licht werd en namen rust zodra het donker werd ( en niet nog even lekker laat op de avond een zwaar en uitgebreid 6 gangen diner naar binnen kieperen )
- We sliepen wanneer we moe werden ( niet nog even ‘savonds netflixen of social media )
- We aten zoals de natuur wat er in de natuur beschikbaar was, bewerkt voedsel bestond toen nog niet.
- we leefden meer in de natuur, er was meer connectie met de natuur.
- We stonden op zonder wekker, immers de zon maakte ons wakker. En we werden niet wakker met de een enorme overload aan social media prikkels voor ons brein, waarmee we onszelf pijnigen zodra we onze ogen open doen.
- En voor ons vrouwen gold bijvoorbeeld dat we menstrueerden in het ritme van de maancyclus.
De gevolgen van een verstoord circadiaans ritme zijn divers:
- Chronische vermoeidheid
- Slechtere gemoedstoestand
- Afname cognitieve prestaties
- Een verstoorde hormoonhuishouding
- Minder diepe slaap en herstel
- Overgewicht
- Lager energieniveau
- Een vertraagd metabolisme
- onregelmatig maaltijdenpatroon, wat weer invloed heef op je hongersignalen. Je kunt op willekeurige tijden meer honger krijgen dan normaal, wat slecht snacken, of de behoefte aan slecht voedsel kan bevorderen.
Je metabolisme is trager, je verbrand in verhouding minder lichaamsvet. Doordat we ’s avonds langer doorwerken/ langer wakker zijn in kunstmatig licht, eten we ook meer, en op meer momenten, nog later op de avond.
De factor licht speelt een belangrijke rol in het circadiaans ritme, de grootste rol.
Leef eens bewust met het daglicht. Zorg dat je ’s ochtends vroeg opstaat zodra het licht is buiten, of zodra de zon opkomt. Maak meteen een ommetje van 10 minuten buiten, ga lekker sporten buiten, of ga een paar minuten in je tuin staan zodra de zon opkomt. In de lente en zomer lekker op je blote voetjes in het gras, om ook lekker te aarden! Door jezelf meteen met het opstaan aan natuurlijk daglicht bloot te stellen, geef je jezelf een boost, en zet je je benodigde lichamelijke processen meteen in gang.
Neem ook rust zodra het donker wordt, ga geen inspannende activiteiten meer doen s’ avonds laat.
Zorg er voor dat je blauw licht vermijd voordat je gaat slapen, of activeer je blauw licht filter.
Verduister je slaapkamer maximaal, zodat je slaapkamer zo donker mogelijk is, dit zorgt voor een diepe slaap. je herstelt maximaal, en wordt uitgerust wakker.
En zorg ervoor dat je je lichaam de kans geeft om ’s nachts optimaal te herstellen, door met een interval van 10-12 uur niks te eten. ( min 2 uur voordat je gaat slapen niks meer eten). Doordat je lichaam niet bezig hoeft te zijn met het verteren van voedsel, kan het ’s nachts daardoor optimaal bezig zijn met het herstellen en opschonen van je lichaam, wat ten gunste komt van je gezondheid.